سی تدبیر ، سی تلنگر

1: بردبار باش!

کیف ها توی کیف فروشی ها اگر خوش فرم و خوش قواره اند به خاطر این است که پر از کاغذ باطله اند . اگر آن کاغذ باطله ها را بیرون بریزی از فرم و قیافه می افتند و کاغذها هم دیگر زباله اند و باید دور ریخته شوند. خشم و عصبانیت چیزی شبیه همان کاغذ باطله است . اگر فرو ببری شکل و شخصیت،پیدا می کنی و اگر بیرون بریزی از شکل و شخصیت و معنویت می افتی. این است که قرآن کریم دعوت به فرو بردن خشم دارد و می فرماید. الکاظمین الغیظ            فروبرندگان خشم    

 2:آشنا باش!

شما اگر سيبي را افقي و به سمت مقابل پرتاب كنيد هرگز به سمت شما بازنمي گردد ، اما اگر همين سيب را مستقيم و به سوي آسمان پرتاب كنيد دير يا زود به خود شما بازمي گردد. يادمان باشد خداوند دنيا را افقي نيافريده ، بلكه كاملا عمودي است ،پس آدم ها هر چه مي كنند به خودشان باز مي گردد. كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ   

 3:با قرآن باش!

 آیا در استخر پر از چسب می شود شنا کرد ؟ شک و دو دلی درست مثل استخر چسبناک است که در آن قدم از قدم نمی توان برداشت.قرآن آمده است تا ما را از ورطه تردید ها ، دو دلی ها و شک ها بیرون کشیده و دست ما را گرفته و به جایی برد که در آنجا هرگز تیغ تردید نمی روید.لا ریب فیه : یعنی در این کتاب جایی برای تردید و دو دلی نخواهد بود بنا براین هر کس  می خواهد دو دل و مردد نباشد، باید به این وادی وارد شده و اهل قرآن باشد. 

4:قرآنی باش!

کسانی که قالی می بافند يك نگاه به نقشه دارند و يك نگاه به قالي و بر اساس آن قالي آويخته خود را مي بافند .ما نيز بايد چشم به نقشه قرآن داشته و بر اساس آن تاروپود زندگي خود را ببافيم .اين است كه قرآن كريم    مي فرمايد: خذ الكتاب                يعني كتاب را بگير، يعني بي نقشه نباش. 

5:به هوش باش!

وقتی تلفن روی آیفون باشد هر حرف و سخنی می زنی؟ یادت باشد عالم روی آیفون است، هم صوتی و هم تصویری، خداوند هم صدای ما را می شنود و هم تصویر ما را می بیند.                                اِنَّ اللهَ بِعِبَادِهِ خَبِيرٌ بَصِيرٌ                     خداوند نسبت به بندگان خود هم با خبر است و هم بینا.  

6:مؤمن باش!

چتر بازها چه لذتی می برند از سقوط، هرچه ارتفاع بیشتر سقوط برای آنها لذت بخش تر است ، چرا‌؟ چون پشت آنها به چتر گرم است . ایمان چیزی شبیه به چتر نجات است ، کسی که ایمان دارد دیگر از سقوط و افتادن وتهدید هیچ هراس ندارد. این است که قرآن کریم توصیه به ایمان دارد و می فرماید.               يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا آمِنُوا                  ای کسانی که ادعای ایمان دارید حقیقتا ایمان بیاورید

 7:شاداب باش!

یک گل،یک گیاه وقتی شاداب و با طراوت می ماند که لقمه های آن پاک باشد. یعنی هوا و آب پاک در اختیار آن قرا گیرد.ما آدمها هم همینطور هستیم. وقتی شاداب و سرزنده و سر حالیم که مواظب لقمه های مان باشیم ولقمه های مان پاک و طیب و طاهر باشد.این است که قرآن کریم می فرماید:        مردم لقمه های حرام را مصرف نکنید .                    وَ لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْباطِلِ 

8:خالص باش!

هر چیزی خالص آن خوب است،گلاب و عسل اگرخالص باشند ارزش دارند. حتی خود آب هم خالصش خوب است.آبی که بوی خربزه و طالبی و گوشت میدهد گوارا نیست.آبی گواراست که طعم و رایحه آب داشته باشد.عبادت هم همینطور است،عبادتی ارزشمند است و در دستگاه الهی ارزش و بهایی دارد که خالص باشد یعنی فقط برای خدا باشد این است که قرآن می فرماید:                 لا تعبدوا إلا الله 

جز برای خدا عبادت نکنید .  

9:عاقل باش!

ارزش يك مداد به مغز آن است.مدادي كه مغز ندارد چوبي بيش نيست و فقط به درد سوختن مي‌خورد.ارزش آدمي نيز به مغز اوست وگرنه هيچ بهايي ندارد،دوزخ جاي كساني است كه بي‌مغز بوده يعني از مغز خود هيچ بهره‌اي نبرده‌اند.اين سخن اهل جهنم است كه مي‌گويند:                                               لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا كُنَّا فِي أَصْحَابِ السَّعِيرِ                                                                            اگر مي‌شنيديم و از عقل خود بهره مي‌برديم در اين جا نبوديم. 

10:زلال باش!

استخرها چرا اين قدر زلالند؟ چون دريچه‌هاي اطراف خود را فراموش نكرده و دائم سرريز شده و بخشندگي مي‌كنند و اين نشان مي‌دهد كه بخشندگي مايه‌ي زلال شدن و پاك شدن است از اين رو قرآن كريم ما را سفارش به انفاق و بخشش مي‌كند و مي‌فرمايد:  أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقْنَاكُمْ .                             بخشش كنيد از آنچه به شما روزي شده است.  

11:عامل باش!

سوزن برای همه لباس می دوزد جز برای خود،یعنی همه را می پوشاند جز خودش که برهنه است.مثل سوزن نباشیم، یعنی فقط برای دیگران جامه تقوا و فضیلت نسازیم.بلکه برای خود هم بخواهیم تا مشمول گله های تلخ حق نباشیم که فرمود :                                                                                  لم تقولون مالا تفعلون                                    چرا آنچه را که خود به کار نمی بندید ، به زبان می آورید. عنان به میکده خواهیم تافت زین مجلس                                                                                    که وعظ بی عملان واجب است نشنیدن  

12:دور از گناه باش!

در صحرا هیزم های بزرگ را با هیزم های کوچک و ریز روشن می کنند.گناهان بزرگ هم با گناهان کوچک شروع می شوند.به همین خاطر است که قرآن کریم روی گناهان ریز و کوچک حساسیت نشان داده و می گوید: اگر به سراغ شر و شرارت بروید هر چند کم و ناچیز نتیجه آن را خواهید دید                       وَ مَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ  (زلزله – آیه8)    

13:خود را باش!

تو برای عطر زدن به کسی نگاه نمی کنی، اصلاً برایت مهم نیست دیگران عطر می زنند یا نه. خوب شدن هم مثل عطر زدن است، چه کار داری دیگران خوب اند یا نه؟ خوبی می کنند یا نه؟ این حرف و نصیحت خداست که می گوید: خود را باش. علیکم انفسکم          بر شما باد خودتان!  

14:شمع صفت باش!

شمع را ببین، هر چه به آن نزدیک تر می شوی روشنایی و گرمای بیشتری را دریافت می کنی. قرآن می خواهد ما شمع صفت باشیم ، یعنی هر کس به ما نزدیک تر است بهره و سود بیشتری دریافت کند،به همین خاطر سفارش می کند که اول پدر و مادر خود را مورد نوازش و احسان و لطف قرار دهید و بعد نزدیکان خود از قبیل همسر، فرزندان و بستگان و آشنایان و ... و بالوالدین احسانا و بذی القربی و ...(نساء 36)

15:مرد باش!

وقتی توی فوتبال توپ را شوت می کنند خوب تماشا کن. توپ که ضربه می خورد، بالا می رود، جلو میرود گاهی هم گل می شود. اما پا که ضربه می زند به عقب بر می گردد با شتاب هم بر می گردد. یادت باشد اگر از سر نامردی زیر حیثیت وآبروی مردم شوت کردی او دیر یا زود بالا می رود و عزیز می شود . اما تو عقب می افتی. این را گفتم که دور نامردی یا به قول قرآن ظلم خط بکشی و مرد باشی. من نمی گویم خدا می گوید : لا تظلمون و لا تظلمون           نه ستم کن نه ستم بپذیر 

16:دوست باش! 

توی باغ هر چیز را می شود کاشت ولی هر چیزی را نباید کاشت ، چیزی باید کاشت که فایده داشته باشد و سرمایه باشد دل مثل باغ است توی باغ دلت هم هرچیزی نکار، صفا وصمیمیت ویکدلی بکار نه کینه و دشمنی و عداوت .همان که  حافظ می گفت: درخت دوستی بنشان که کام دل ببار آرد نهال دشمنی برکن که رنج بی شمار آرد.  البته این حرف حافظ نیست حرف امام سجاد(ع) است.                اغرس فی افئدتنا اشجار محبتک                 خدایا در دل های ما درخت دوستی بنشان  

17:با خدا باش!

برف شب می آید روز آب می شود.                                                                         حرف های مردم هم مثل برف است روی آن حساب باز نکن، امروز چیزی می گویند فردا چیز دیگری.               اگر روی سرسره چیزی گیر کرد روی زبان مردم هم حرف گیر می کند.                                                   این است که قرآن می گوید! فقط حرف خدا را باش حرف او  باید بالای سر حرف ها باشد.                            کلمة الله هی العلیا                                                                                                         سخن خدا بالاست چون سخن او بالاست تو را هم بالا می برد بالا که رفتی افق دیدت زیاد می شود.  

18:نرم باش!

بزازها دائم قیچی را تیز می کنند چرا؟ چون به پارچه خورده است و پارچه نرم است و نرمی پارچه آن را کُند می کند.  یادت باشد بعضی ها مثل قیچی هستند می خواهند تو را قیچی کنند جدا کنند با آنها نقش پارچه را نقش ابریشم را    بازی کن آنها هم کند می شوند دست بر می دارند.                                 فرعون قیچی بود خدا به موسی گفت: ابریشم باش، یعنی با او نرم رفتار کن نرم سخن بگو.                         قولا له قولا لینا

 19:سلامت باش!

یک مشت سوزن، سنجاق، تیغ،میخ اگر توی یک نایلون بریزی غیر از این است که سوراخ سوراخ  می شود. باور کن حسادت مثل همان سوزن و تیغ است اول خودت را از پا در می آورد. به همین خاطر بود که امیر المؤمنین(ع) فرمود: صحة الجسد من قلة الحسد          سلامتی تن در کم کردن حسادت است هر چه حسادت کمتر تن هم سالمتر، مثل دو کفه ترازو هر چه آن کفه پایین تر آن کفه دیگر بالات  

20:بنده باش!

آب باید برود توی برگ تا سبز و شاداب باشد وگرنه روی برگ که فایده ای ندارد و بدتر آن را می پوساند. می گویی نه! امتحان کن از درخت توت یک برگ بچین بگذار توی یک ظرف آب، چند روز دیگر بیا و تماشا کن! قرآن مثل آب است، آب حیات، و ما مثل همان برگ، پس اگر قرآن را فقط در شب های قدر روی سر بگذاریم که سبز نمی شویم حیات پیدا نمی کنیم قرآن باید بیاید توی سر، و توی ذهن و زندگی ما و در یک کلمه ما باید هر چه قرآن می گوید بگوییم چشم!                                                                                                                          اسم این کار را بندگی می گذارند.                                                                                               و قرآن از ما همین را می خواهد: و اعبد ربک             بندگی کن پروردگارت را.  

21:بخشنده باش!

نعناء را هر چه بچینی جایش سبز می شود، کم که نمی شود هیچ زیاد هم می شود.       بخشش و کرم هم مثل نعنا چینی است، نترس جایش جایگزین می شود، پر می شود.                             و این وعده خداست: ما انفقتم من شی فهو یُخلفه         آنچه بچینی او جایگزینش می کند. 

22:امیدوار باش!

آب هر چند آلوده باشد حتی لجن هم شده باشد اگر به دریا برگردد صاف و زلال و پاک می شود. یادت باشد خدا دریای رحمت است و ما چون آب آلوده که اگر به آغوش رحمت او باز گردیم کار تمام است و پاک پاک  می شویم                                                                                                     نبیء عبادی انی انا الغفور الرحیم            به بندگانم خبر کن که من آمرزنده و مهربانم

 23:مواظب باش!

روز، یواش یواش شب می شود، شب، یواش یواش روز می شود. بعضی ها مثل روزاند و مثل روز روشنی و صفا دارند و لی نباید مغرور باشند چون ممکن است آرام آرام دچار ظلمت و تاریکی و گناه شوند. و بعضی ها مثل شب اند تاریک و ظلمانی اند و لی نباید مایوس باشند چون ممکن است به نور ونورانیت راه پیدا کنند و سرانجام همان شوند که خدا می گوید و خدا می خواهد. پس نا امید نباید بود. لا تیأ سُوا من روح الله

 24:خاموش باش!

ماشین ات جوش می آورد حرکت نمی کنی، کنار زده و می ایستی وگرنه ماشین ممکن است آتش بگیرد خودت هم همینطوری وقتی جوش می آوری عصبی و عصبانی می شوی تخته گاز نرو! بزن کنار! ساکت باش! و هیچ نگو! وگرنه آسیب می بینی. این نسخه شفا بخش پیامبر بزرگوار(ص) است که فرمود: اذا غَضبت فَاسکُت    هرگاه عصبانی شدی سکوت کن   

25:آگاه باش !

وقتی که به تاریکی می رسی می ایستی و قدم از قدم بر نمی داری، وقتی هم که یک مسئله برایت تاریک است و روشن نیست یعنی نمی دانی درست است یا نه، بایست و هیچ داوری و قضاوت نکن و اجازه حرکت و گفتن به زبانت نده!   این سفارش حق است: لا تقف ما لیس لک به علم                       چیزی که به آن آگاهی نداری و برایت روشن نیست دنبال نکن.  

26:زلال باش!

آب، گوارست و صدای آب هم آرام بخش است اما آبی که زلال باشد، و گرنه آب گل آلود نه گوارایی دارد و نه آرامش می بخشد، من و تو هم مثل آبیم ، اگر صاف و صادق باشیم دیگران در کنار ما به آرامش خیال می رسند و در کنار ما راحت و آسوده اند، وگرنه مایه رنج آنها خواهیم بود.                             و چیزی که آدم را زلال و تصفیه می کند تقواست،                                                                           تقوا یعنی ، نامردی نکن! بی انصاف نباش! حرف کسی را پیش دیگری نبر! حرف کسی را پیش کسی نزن!       قرآن از ما همین را می خواهد: اتقوا الله     با تقوا باشید! 

27:مهربان باش!

یک سنگ ریزه، از اسمش پیداست یعنی ریز است ناچیز است اما همین سنگ اگر در جوراب یا کفش ات باشد تو را از رفتن و از حرکت باز می دارد                                                                       بعضی چیزها ریز است ناچیز است اما انسان را از حرکت در راه خدا و به سمت خوبی ها باز می دارد .           یکی از آنها نامهربانی نسبت به پدر و مادر است هر چند کم باشد و در حد گفتن اُف باشد.                          این حرف خداست که فرمود:   لاتقل لهما اُف     به پدر و مادر خود اُف هم نگو 

28:مراقب باش!

چای اگر یک شب تا صبح کنار صابون باشد طعم و بوی صابون می گیرد و دیگر به درد نمی خورد و جایش سطل زباله است. چرا؟ چون همنشین صابون بوده است . پس همنشینی اثر دارد.                 ما هم با هر کس بنشینیم و نشست و برخاست داشته باشیم رنگ و بوی او را می گیریم.                         خیلی ها که جهنمی می شوند از همین راه است.                                                                         ندیدی در قرآن یکی از ناله های اهل جهنم همنشینی با رفیق های نا باب است.                                      ویلتی لیتنی لم اتخذ فلانا خلیلاً    ای کاش با فلانی همنشین و رفیق نبودم. 

29:شیرین باش !                                                                                                               کنار چای تلخ همیشه یا قند است یا شکر به همین خاطر هم هست که گوارا می شود.                             یادت باشد بعضی ها مثل چای اند یعنی تلخ اند پس با آنها شکر باش یعنی شیرین حرف بزن ، شیرین رفتار کن به قول  سعدی شیرین حرکات باش  .                                                                                      این سفارش خداست: ادفع بالتی هی احسن                بدی های دیگران را با خوبی های خود دفع کن یعنی اگر دیگران تلخ بودند شیرین باش

30:گل باش!

به گل آب بدهی گلاب می دهد یعنی همان چیز، بهترش را به شما بر می گرداند. خدا دوست دارد مثل گل باشیم یعنی هر کس به ما محبتی کرد با محبت بیشتر پاسخ بدهیم.                                 اذا حییتم بتحیة فحیوا با حسن منها      هنگامی که شما را احترام کردند شما زیباتر احترام کنید